Renklerin efendisi Pantone
Nasıl oluyor da bir renk, bir anda moda olup kıyafetlerden makyaj malzemelerine, mobilyalardan iç cephe boyalarına, ayakkabıdan telefona tüm dünyaya hâkim oluyor? İşin ardındaki renk otoritesi Pantone’un dünyasına bakıyoruz.
Bir rengin bir anda modaya dönüşebilmesi ya da mesela bir şirketin logosundaki kırmızıyı yüzlerce tonun arasından seçip o tonu yıllar yılı yakalamayı garantileyebilmesi… Bütün bunların ardında Pantone var. “Pan” ve “tone” kelimelerinin birleşimiyle “tüm renkler” anlamına gelen Pantone, dünya çapında bir küresel renk otoritesi olarak kabul ediliyor. Hikâye, 1963 yılında Pantone’un kurucusu Lawrence Herbert’in, aynı rengin tasarımdan üretime farklı görünmesi, doğru renk uyumu gibi sorunları çözmek için renkleri tanımlama, eşleştirme ve doğru tonda sabitlemede yenilikçi bir sistem yaratmasıyla başladı.
Standartlaştırılmış bir renk kitabı olan Pantone Matching System’da (Pantone Eşleştirme Sistemi) her rengin bir numarası bulunuyor. Renklerin belirlenmiş numaralarının sahibi de bu şirket. Farklı sektörler için de özelleştirilmiş Pantone renk katalogları kullanılıyor. Tasarımcılar renklerini Pantone standartlarından seçiyor ve Pantone numarasıyla tanımlıyor. Üreticiler de bu tanımlanan numaralara göre üretim yapıyor.
Standartlaştırılmış bir renk kitabı olan Pantone Matching System’da (Pantone Eşleştirme Sistemi) her rengin bir numarası bulunuyor. Renklerin belirlenmiş numaralarının sahibi de bu şirket. Farklı sektörler için de özelleştirilmiş Pantone renk katalogları kullanılıyor. Tasarımcılar renklerini Pantone standartlarından seçiyor ve Pantone numarasıyla tanımlıyor. Üreticiler de bu tanımlanan numaralara göre üretim yapıyor.
Markaların rengi ona emanet
Pantone yaklaşık 50 yıldır renk uyumu sistemini tekstil, dijital teknoloji, moda, ev, plastik, mimari, iç mekânlar ve boyacılık gibi endüstrilere genişletti. Tasarımcıdan üreticiye, perakendeciden müşteriye çeşitli endüstrilerde hatasız renk iletişimini sağlayan bu standart renk dili, Pantone’un küresel bir renk otoritesi olarak kabul edilmesini sağladı.
Dünyaca ünlü markalar, kendileriyle özdeşleşen renklerini bile Pantone’a emanet ediyor. Her şirketin renk karışım formülü tescillenerek koruma altına alınıyor ve bu formül diğer müşterilerden gizli tutuluyor. Böylece şirketler renklerinin hep aynı tonda kalmasını garanti altına almış oluyor.
Pantone yaklaşık 50 yıldır renk uyumu sistemini tekstil, dijital teknoloji, moda, ev, plastik, mimari, iç mekânlar ve boyacılık gibi endüstrilere genişletti. Tasarımcıdan üreticiye, perakendeciden müşteriye çeşitli endüstrilerde hatasız renk iletişimini sağlayan bu standart renk dili, Pantone’un küresel bir renk otoritesi olarak kabul edilmesini sağladı.
Dünyaca ünlü markalar, kendileriyle özdeşleşen renklerini bile Pantone’a emanet ediyor. Her şirketin renk karışım formülü tescillenerek koruma altına alınıyor ve bu formül diğer müşterilerden gizli tutuluyor. Böylece şirketler renklerinin hep aynı tonda kalmasını garanti altına almış oluyor.
“Yılın rengi” nasıl seçiliyor?
Zaman içinde bir renk otoritesine dönüşen Pantone, 1999’da “yılın rengi”ni seçmeye başladı. 2000 yılının rengi gök mavisiydi (cerulean blue). Bu renk, teknolojinin hâkim olacağı stresli yılların başlangıcında insanları sakinleştirdiği ve huzur verdiği için seçilmişti.
Her yıl, o yılın ruhunu en iyi yansıtacak tek bir renk seçen Pantone, 2016 yılında cinsiyet eşitliğine vurgu yapmak amacıyla iki renk birden seçti: Serenity (bebe mavisi) ve rose quartz (soluk pembe).
Zaman içinde bir renk otoritesine dönüşen Pantone, 1999’da “yılın rengi”ni seçmeye başladı. 2000 yılının rengi gök mavisiydi (cerulean blue). Bu renk, teknolojinin hâkim olacağı stresli yılların başlangıcında insanları sakinleştirdiği ve huzur verdiği için seçilmişti.
Her yıl, o yılın ruhunu en iyi yansıtacak tek bir renk seçen Pantone, 2016 yılında cinsiyet eşitliğine vurgu yapmak amacıyla iki renk birden seçti: Serenity (bebe mavisi) ve rose quartz (soluk pembe).
Peki, bu seçimi kim, nasıl yapıyor?
Cevap: Pantone Renk Enstitüsü. Renk uzmanlığını çeşitli endüstrilerdeki profesyonellerle paylaşan bir araştırma ve bilgi merkezi olan enstitü, renklerin insanların düşünce süreçlerini, duygularını ve fiziksel reaksiyonlarını nasıl etkilediğini araştırıyor. Profesyonellere daha fazla renk anlayışı sunma ve renkleri daha etkili bir şekilde kullanmalarında yardımcı oluyor.
Pantone Renk Enstitüsü Direktörü Leatrice Eiseman, Başkan Yardımcısı Laurie Pressman, Kreatif Direktör Tod Schulman, yayımcı David Shah ve yazar/editör Keith Recker, yılın rengini dünyada birçok sektördeki gelişmeyi, sanat koleksiyonlarını, popüler sanatçıları, seyahat rotalarını, sosyal medyayı, teknolojik ilerlemeleri ve diğer sosyo-ekonomik koşulları takip ederek belirliyor. Renkler satın alma kararlarında yüzde 65’in üzerinde etkili oluyor. Yılın rengi de o sene boyunca tekstil, kozmetik, ev-ofis dekorasyonu, aksesuar ve endüstriyel tasarımları da kapsayan çeşitli endüstrilerdeki yeni ürün gelişimlerini ve satın alma kararlarını etkiliyor. Pantone, yılın rengini açıkladıktan sonra hem o rengin ürünlere olan yansımasını örneklerle sunuyor hem de hangi renklerle eşleşerek kullanılabileceği hakkında yol gösteriyor.
Cevap: Pantone Renk Enstitüsü. Renk uzmanlığını çeşitli endüstrilerdeki profesyonellerle paylaşan bir araştırma ve bilgi merkezi olan enstitü, renklerin insanların düşünce süreçlerini, duygularını ve fiziksel reaksiyonlarını nasıl etkilediğini araştırıyor. Profesyonellere daha fazla renk anlayışı sunma ve renkleri daha etkili bir şekilde kullanmalarında yardımcı oluyor.
Pantone Renk Enstitüsü Direktörü Leatrice Eiseman, Başkan Yardımcısı Laurie Pressman, Kreatif Direktör Tod Schulman, yayımcı David Shah ve yazar/editör Keith Recker, yılın rengini dünyada birçok sektördeki gelişmeyi, sanat koleksiyonlarını, popüler sanatçıları, seyahat rotalarını, sosyal medyayı, teknolojik ilerlemeleri ve diğer sosyo-ekonomik koşulları takip ederek belirliyor. Renkler satın alma kararlarında yüzde 65’in üzerinde etkili oluyor. Yılın rengi de o sene boyunca tekstil, kozmetik, ev-ofis dekorasyonu, aksesuar ve endüstriyel tasarımları da kapsayan çeşitli endüstrilerdeki yeni ürün gelişimlerini ve satın alma kararlarını etkiliyor. Pantone, yılın rengini açıkladıktan sonra hem o rengin ürünlere olan yansımasını örneklerle sunuyor hem de hangi renklerle eşleşerek kullanılabileceği hakkında yol gösteriyor.
2017’nin rengi: Greenery
Pantone, dünyanın “çok stresli ve gergin” atmosferini göz önüne alarak 2017 için greenery’i (yaprak yeşili) yılın rengi seçmişti. Tüm dünyanın çok zor şartlar altında yaşadığını dile getiren şirket, umudun rengi olan greenery’nin insanlara kendilerini yeniden keşfedip daha umutlu ve iyimser bir şekilde dünyaya bakmayı sağladığını ifade etmişti. Doğaya dönüş, yenilenme ve sadeleşmeyi temsil eden greenery beklenen etkiyi yarattı; dünyaca ünlü markalar Prada, Gucci, Emilio Pucci, Michael Kors, Lacoste, Kenzo, Balenciaga, Zac Posen, Cynthia Rowley, Oscar de la Renta ve Alexander Wang koleksiyonlarında bu renge yer verdi. Rihanna, Eva Longoria, Heidi Klum, Brie Larson, Alicia Vikander, Kate Bosworth, Cara Delevingne, Selena Gomez, Katy Perry, Kendall Jenner, Beyoncé, Ariana Grande, Kim Kardashian, Solange Knowles ve Gigi Hadid gibi yıldız isimler bu rengi kırmızı halıda taşıdı. Güzellik dünyası da Pantone’nin sesine kulak verdi. KIKO Milano, NYX Cosmetics, Revlon ve NARS, far, göz kalemi, eyeliner’da; Ciaté London, Butter London, Essie, Morgan Taylor, Orly, China Glaze ve Artistic Colour Revolution ojede yılın rengini ürünlerine taşıdı. “Doğaya dönüş” teması ev ve ofislerde de yerini aldı. Duvarlardan halılara, perdelerden kanepelere, yastıklardan battaniye ve nevresim takımlarına kadar her köşe yeşillendi. Siemens’in yeni ütüsü, yemek takımları ve tencereler yılın trend rengine büründü. Mercedes AMG, Skoda Citigo ve 2018 Ford Focus Electric ile yollara taşınan greenery etkisi, gözlükler, çantalar, saatler, ayakkabılar, telefonlar, kulaklıklar ve hoparlörlere kadar yansıdı.
Şimdi, gözler kulaklar 2018’in renginde…
Pantone, dünyanın “çok stresli ve gergin” atmosferini göz önüne alarak 2017 için greenery’i (yaprak yeşili) yılın rengi seçmişti. Tüm dünyanın çok zor şartlar altında yaşadığını dile getiren şirket, umudun rengi olan greenery’nin insanlara kendilerini yeniden keşfedip daha umutlu ve iyimser bir şekilde dünyaya bakmayı sağladığını ifade etmişti. Doğaya dönüş, yenilenme ve sadeleşmeyi temsil eden greenery beklenen etkiyi yarattı; dünyaca ünlü markalar Prada, Gucci, Emilio Pucci, Michael Kors, Lacoste, Kenzo, Balenciaga, Zac Posen, Cynthia Rowley, Oscar de la Renta ve Alexander Wang koleksiyonlarında bu renge yer verdi. Rihanna, Eva Longoria, Heidi Klum, Brie Larson, Alicia Vikander, Kate Bosworth, Cara Delevingne, Selena Gomez, Katy Perry, Kendall Jenner, Beyoncé, Ariana Grande, Kim Kardashian, Solange Knowles ve Gigi Hadid gibi yıldız isimler bu rengi kırmızı halıda taşıdı. Güzellik dünyası da Pantone’nin sesine kulak verdi. KIKO Milano, NYX Cosmetics, Revlon ve NARS, far, göz kalemi, eyeliner’da; Ciaté London, Butter London, Essie, Morgan Taylor, Orly, China Glaze ve Artistic Colour Revolution ojede yılın rengini ürünlerine taşıdı. “Doğaya dönüş” teması ev ve ofislerde de yerini aldı. Duvarlardan halılara, perdelerden kanepelere, yastıklardan battaniye ve nevresim takımlarına kadar her köşe yeşillendi. Siemens’in yeni ütüsü, yemek takımları ve tencereler yılın trend rengine büründü. Mercedes AMG, Skoda Citigo ve 2018 Ford Focus Electric ile yollara taşınan greenery etkisi, gözlükler, çantalar, saatler, ayakkabılar, telefonlar, kulaklıklar ve hoparlörlere kadar yansıdı.
Şimdi, gözler kulaklar 2018’in renginde…
Başlangıçtan bugüne yılın renkleri
2017: Greenery (yaprak yeşili)
2016: Rose quartz (soluk pembe) & Serenity (sebek mavisi)
2015: Marsala (şarap kırmızısı)
2014: Radiant orchid (ışıltılı mor orkide)
2013: Emerald (zümrüt yeşili)
2012: Tangerine tango (mandalina turuncusu)
2011: Honeysuckle (hanımeli)
2010: Turquoise (turkuaz)
2009: Mimosa (mimoza sarısı)
2008: Blue iris (mavi iris)
2007: Chili pepper (acı biber kırmızısı)
2006: Sand dollar (kum doları)
2005: Blue turquoise (mavi turkuaz)
2004: Tigerlily (kaplan zambağı rengi)
2003: Aqua sky (su mavisi)
2002: True red (gerçek kırmızı)
2001: Fuchsia rose (fuşya gül)
2000: Cerulean (gök mavisi)
2017: Greenery (yaprak yeşili)
2016: Rose quartz (soluk pembe) & Serenity (sebek mavisi)
2015: Marsala (şarap kırmızısı)
2014: Radiant orchid (ışıltılı mor orkide)
2013: Emerald (zümrüt yeşili)
2012: Tangerine tango (mandalina turuncusu)
2011: Honeysuckle (hanımeli)
2010: Turquoise (turkuaz)
2009: Mimosa (mimoza sarısı)
2008: Blue iris (mavi iris)
2007: Chili pepper (acı biber kırmızısı)
2006: Sand dollar (kum doları)
2005: Blue turquoise (mavi turkuaz)
2004: Tigerlily (kaplan zambağı rengi)
2003: Aqua sky (su mavisi)
2002: True red (gerçek kırmızı)
2001: Fuchsia rose (fuşya gül)
2000: Cerulean (gök mavisi)
Prince’e özel renk
Pantone Renk Enstitüsü, zamansız kaybettiğimiz müzisyen Prince’in moda ve kültüre yapmış olduğu katkıları taçlandırmak için kataloğuna sanatçıyla özdeşleşen “Love Symbol #2” adlı bir mor tonu ekledi. “Prince’in kullandığı benzersiz mor rengin yayılmasını ve sanatçının her alanda olduğu gibi rengiyle de ikonik olarak kalmasını sağlamak istedik” denildi. Renk için hazırlanan özel logoda sanatçıyla anılan aşk sembolü de kullanıldı.
Pantone Renk Enstitüsü, zamansız kaybettiğimiz müzisyen Prince’in moda ve kültüre yapmış olduğu katkıları taçlandırmak için kataloğuna sanatçıyla özdeşleşen “Love Symbol #2” adlı bir mor tonu ekledi. “Prince’in kullandığı benzersiz mor rengin yayılmasını ve sanatçının her alanda olduğu gibi rengiyle de ikonik olarak kalmasını sağlamak istedik” denildi. Renk için hazırlanan özel logoda sanatçıyla anılan aşk sembolü de kullanıldı.
200 yıldır kayıp renk: Türk kırmızısı
15’inci yüzyılda Osmanlı’dan tüm dünyaya yayılan ve yaklaşık 200 yıldır kayıp olan Türk kırmızısının reçetesi uzun süren bilimsel çalışmaların sonucunda yeniden keşfedildi. Türk Patent Enstitüsü tarafından Türk Kültür Vakfı adına tescil edilen rengin önümüzdeki yıl Pantone katoloğuna da girmesi bekleniyor. Dr. Yalçın Ayaslı ve Dr. Serpil Ayaslı’nın 2000 yılında ABD’de kurduğu vakıf, Türkiye’deki müzelerden ve yurtdışındaki birçok arşiv ve müzeden Türk kırmızısı ile boyanmış örneklerin analizlerini yaptı. Sonuç, bir başarı hikâyesi. Türk Kültür Vakfı danışmanı Prof. Dr. Recep Karadağ, “16’ncı yüzyıldan itibaren boyamacılık alanında bütün dünyada ün yapmış olan Türk kırmızısı veya Edirne kırmızısı boyaması usta çırak öğretisine dayalı olarak gizemini ve gizliliğini uzun yıllar korudu” diyerek, boyama basamakları uzun ve zahmetli olan boyamanın reçetesini artık bildiğimizi söylüyor.
15’inci yüzyılda Osmanlı’dan tüm dünyaya yayılan ve yaklaşık 200 yıldır kayıp olan Türk kırmızısının reçetesi uzun süren bilimsel çalışmaların sonucunda yeniden keşfedildi. Türk Patent Enstitüsü tarafından Türk Kültür Vakfı adına tescil edilen rengin önümüzdeki yıl Pantone katoloğuna da girmesi bekleniyor. Dr. Yalçın Ayaslı ve Dr. Serpil Ayaslı’nın 2000 yılında ABD’de kurduğu vakıf, Türkiye’deki müzelerden ve yurtdışındaki birçok arşiv ve müzeden Türk kırmızısı ile boyanmış örneklerin analizlerini yaptı. Sonuç, bir başarı hikâyesi. Türk Kültür Vakfı danışmanı Prof. Dr. Recep Karadağ, “16’ncı yüzyıldan itibaren boyamacılık alanında bütün dünyada ün yapmış olan Türk kırmızısı veya Edirne kırmızısı boyaması usta çırak öğretisine dayalı olarak gizemini ve gizliliğini uzun yıllar korudu” diyerek, boyama basamakları uzun ve zahmetli olan boyamanın reçetesini artık bildiğimizi söylüyor.
