Metaverse evrenindeki markaların sayıları hızla artıyor. Tekstil ve hazır giyim markaları, bu hızı en yakından takip eden sektör içinde yer alıyor. Sanal mağazalar, AVM’ler, avatarlar için tasarlanan NFT giysiler ve tabii ayakkabılar çoktan hayatımıza girmeye başladı. Şu anda 420 milyar dolara ulaşan iş hacminin, beş yıl içinde 8 trilyon dolara ulaşacağı öngörülen metaverse’de olmaya hazır mısınız? Ya da avatarınız için alışverişe çıkmaya?

Metaverse ekosisteminin büyüme hızına yetişmek mümkün değil. Dünyanın dev şirketleri adeta yarışırcasına metaverse’ye giriyor. “İnternetin geleceği” olarak tanımlanan bu alana yönelik geliştirilen projeler, milyon dolarlık yatırımlar alıyor. Sektör fark etmeksizin iş dünyasının gözü kulağı metaverse’de... Teknoloji şirketlerinin ağırlığının gözlemlendiği bu ekosistemde, hızla yaygınlaşan sektörler arasında tekstil ve hazır giyim de var. Global tekstil firmalarının büyük çoğunluğu metaverse’de mağazalarını açmakla kalmayıp avatarlar (sanal kimlik) için hazırladıkları giysileri sanal dünyada satışa çıkarıyorlar.

İlk Metaverse Moda Haftası yapıldı
Geçtiğimiz günlerde dünyanın ilk sanal moda haftası, metaverse platformu Decentraland’de gerçekleştirildi. 23-27 Mart tarihlerinde yapılan Metaverse Moda Haftası’na aralarında Estée Lauder, Tommy Hilfiger, Dolce & Gabbana, Cavalli, Elie Saab, Etro, Jacob & Co gibi global firmaların da bulunduğu 70 ünlü marka katıldı. Decentraland’ta yer alan “Luxury Fashion / Lüks Moda” alanında düzenlenen dünyanın ilk Metaverse Moda Haftası’nda markalar, sanal podyumlarda yürüyen avatarlar üzerinde dijital giysilerini sergilediler. Metaverse Moda Haftası, ilgili kişilerin dünyanın her yerinden herhangi bir ücret ödemeksizin katılabilecekleri bir etkinlik oldu. Ayrıca Moda Haftası’nı ziyaret edenler, defile sırasında beğendikleri kıyafetleri NFT olarak satın alma ve bu ürünleri kendi avatarlarına giydirme olanağı da buldu.
Metaverse evreninde, içerik üreticilerinin geçen yıl avatarlar için giyilebilir ürün satışlarından 1 milyon doların üzerinde gelir elde ettiği biliniyor. Bütün bu bahsedilenler kimileri için kârlı bir yatırım platformunun ayak sesleri, kimileri için ise bir bilimkurgu filminden sahneler sanki. Peki, metaverse evreninde neler oluyor? Tekstil ve hazır giyim sektörünü metaverse ile birlikte nasıl bir gelecek bekliyor?

Gucci mağazasını 19 milyon kişi ziyaret etti
Yapay zekâ, dijital teknoloji ve dünyanın Artırılmış Gerçeklik (AR) tabanlı ilk metaverse platformu Goart Metaverse programını hayata geçiren Roof Stacks CEO’su Burak Soylu, moda, tekstil ve tasarım dünyasının, metaverse ile yakın temas kuran ilk öncü grup olduğunu ifade ediyor. Nedeni ise tekstil sektörünün yapısı ve içeriği gereği meta evrenin bileşenleriyle en hızlı uyuma sahip alan olması.
Hem ticari kazanç potansiyeli hem de evrensel gücü açısından metaverse, global markaların kaçırmak isteyemeyeceği fırsatları içinde barındırıyor. Adidas, Nike, Gucci, Dolce & Gabbana gibi pek çok global tekstil devi, tekil olarak ya da marka işbirlikleri çatısı altında metaverse evrenindeki yerlerini almaya başladılar. Sanal koleksiyonlarını NFT pazarında satışa çıkardıklarını duyuruyorlar ve çok büyük satış rakamlarına ulaştılar bile. Örneğin Dolce & Gabbana’nın NFT koleksiyonu, markaya 5,6 milyon dolarlık bir kâr getirdi. Gucci’nin metaverse mağazası ise 19 milyon insan tarafından ziyaret edildi. Ve bu sayı her geçen gün artıyor. Dijital ikiz evrende oluşan bu bağımsız ticari pazar, her geçen gün çok daha büyük bir ekonomi haline geliyor.

Metaverse iş hacmi 420 milyar dolar
Gelişmeler gösteriyor ki; Türkiye’deki markalar da bu potansiyelin ve dev pazarın farkında... Türk tekstil sektörünün önde gelen markalarıyla GoArt metaverse içinde sanal mağazalarını açmak üzere anlaşmalar yaptıkların belirten Soylu, “Türkiye’den görüştüğümüz isimler arasında bankalar, gıda markaları, gayrimenkul firmaları da var, ancak en yoğun ilgi hazır giyim ve tekstil sektöründen” diyor.
Burak Soylu, şu anda metaverse’in iş hacminin 420 milyar dolara ulaştığına dikkat çekiyor; ekonomistlerse bu rakamın 5 yıl içinde 8 trilyon dolara ulaşacağı kanaatinde.

Damat Tween metaverse’de
GoArt metaverse içinde sanal mağazasını açmaya hazırlanan firmalardan biri de Damat Twewen ve D’S damat markalarıyla Orka Holding. Nisan ayında Türkiye’nin erkek giyim alanındaki ilk metaverse mağazasını açmaya hazırlanan firma, geleceğin yeni rekabet alanı olan sanal evrende öncü olmayı hedefliyor.
Damat Tween metaverse mağazasında müşteriler, ev veya ofis gibi bulundukları mekânlardan çıkarak mağazaya gitmek ve vakit kaybetmek zorunda kalmayacak. Diledikleri lokasyondan “Augmented Reality (AR) / Artırılmış Gerçeklik” ve “Virtual Reality (VR) ) / Sanal Gerçeklik” teknolojileriyle metaverse mağazasında sanal gezinti yaparak ürünlerin tüm özelliklerini inceleyebilecek; istedikleri kıyafeti, istedikleri bedende kendi avatarlarına giydirme ayrıcalığına kavuşacak. Ve beğendikleri ürünleri online olarak satın alarak alışverişlerini tamamlayabilecekler.

Evden çıkmadan alışveriş turu
“Metaverse, hiç kuşkusuz ki, geleceğin yeni ve en etkin rekabet alanı olacak” diyen Orka Holding Pazarlama Grup Başkanı Büşra Orakçıoğlu, nasıl bir geleceğe doğru ilerlediğimizi şu sözlerle özetliyor: “Dünyada Artırılmış Gerçeklik kullanıcı sayısı 800 milyonken, bu sayının 2025’te
2 milyar olacağı öngörülüyor. AR teknolojilerinin özellikle e- ticarette kullanımının önünü açacağı, şirketlerin müşterileriyle iletişim dilini yeniden programlayacağı, satış faaliyetlerinin artık yeni platformlar ve pazar yerleri üzerinden yapılacağı bir gelecek, çok yakında bizleri bekliyor.”
Giyilebilir NFT’lerin kurgusal evrendeki yaşamın en önemli parçalarından biri olması hedefleniyor. Bununla birlikte online alışverişin metaverse içerisinde kullanıcıların ürünleri kendi evlerindeyken deneyebilmelerine olanak sağlayacak bir noktaya gelmesinin gündemde olduğuna dikkat çeken Orakçıoğlu, bu aladaki gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda, metaverse evreninde yerini sağlamlaştıran markaların kazançlı çıkacağını ifade ediyor.
Metaverse dünyasına adım atan bir başka marka ise LC Waikiki oldu. LC Waikiki, yeni kurduğu meta ekip tarafından geliştirilen “meta-store / mağaza-ötesi” çalışmasının ilk görsellerini paylaştı. Diğer yandan LC Waikiki metaverse mağazasının hazırlıkları da tüm hızıyla devam ediyor.

Sen giysini seç, avatarın senin için denesin!
Metaverse dijital dünyayı farklı bir seviyeye taşıyor. Dolayısıyla reel satış dışında dijitalde de varlığını sürdüren pek çok sektör gibi tekstil ve hazır giyim sektörünü de değişime uğratacak. Gerçeklik ve ihtiyaç algısının tekstil endüstrisi için yeniden tanımlanacağı bir devir başlıyor.
Roof Stacks CEO’su Burak Soylu yaşanacak değişimi şöyle özetliyor: “Artık evimizden çıkıp, fiziksel olarak kendimizi mağazalara götürüp bir şeyler denemektense, istediğimiz her yerde, metaverse evreni içinde istediğimiz kıyafeti, istediğimiz bedende avatarlarımıza giydirebileceğiz. Ve tüm bunları sizin gibi diğer avatarlarla etkileşim ve network kurarak, yepyeni bir ekosistem içerisinde, yeni bir sosyal hayat düzeninde yapabileceksiniz.” Soylu, hangi bilinçle kıyafet satın alıp giyiyorsak metaverse’de de yine aynı hissiyatla hareket edeceğimizi belirtiyor ve ekliyor: “Ama tek farkla; bunu avatarımız üzerinden deneyimleyeceğiz. Sanal mağazalardan aldığımız ürünlerle ve NFT’lerle avatarımızı güçlendireceğiz ya da sadece zevk unsuru olarak giydireceğiz.”
Bu yeni evrenin, insanların günlük hayatında daha fazla yer alması, fiziksel dünyanın yanı sıra sanal dünyada da giysilere daha çok önem kazandıracak. Burak Soylu’ya göre; kullanıcı alışkanlıkları zaman içinde önce avatara sonra kendine kıyafet alma şeklinde evrilecek. Diğer avatarlarla olan etkileşimimiz ise, markaların o evrendeki organik bir PR’ı gibi olacak. Bu da tekstil ve hazır giyim markalarının marketing ve reklam planlamalarını metaverse ortamına tayin edecekleri anlamına geliyor.

Alternatif bir yaşam inşa ediliyor
Araştırmalara göre avatarlarımızın gardırobu, kendi gardırobumuzdan daha zengin olacak ve bu sanal gardırop için daha fazla para harcayacağız... Şu anda pek çok kişi için kulağa oldukça tuhaf gelen ve çoğu zaman anlamlandırmakta zorlandığımız bu değişimin nasıl yaşanacağını Soylu anlatıyor: “Yakın gelecekte avatarlarımız, gerçek hayatta sahip olduğumuz pek çok ürün ve de deneyimden daha fazlasına sahip olacaklar. Metaverse teknolojisinin etkisini hayatın akışı içinde daha bütüncül bir şekilde yaşamaya başladığımızda, alternatif bir yaşam modeli inşa edilmiş olacak. Göremediğiniz ülkeleri evinizden gezebileceğinizi, gerçekte alamadığınız ya da bir sebeple ulaşamadığınız ürünleri sanal mağaza alışverişiyle alabileceğinizi, fiziki evrende belki de imkânsızken meta evrende orijinal bir sanat eserini alıp satabileceğinizi ya da emlak sahibi olabileceğinizi, ikiz bir evrende fiziken bir araya gelmenin çok zor olduğu farklı coğrafyalardan insanlarla aynı etkinliğe ya da okula gidebildiğinizi hayal edin. Böyle bir seviyeyle birlikte, o evrende geçirdiğimiz zaman da, tüketim de artacaktır. Metaverse’de avatarımızla bir iş toplantısına katılacağımız zaman ya da bir konsere gideceğimizde yine bizi istediğimiz gibi temsil edecek bir giysi seçimine ihtiyaç duyacağız. Avatarınızın gardırobu sizinkinden zengin olabilir; gerçekte sahip olmadığınız bir çanta ya da ayakkabının avatarınızın gardırobunda olma ihtimali oldukça yüksek.”

Gerçekte alamadıklarını sanal dünyada satın alıyorlar!
Instagram’da Bergdorfverse adını verdiği hesabında, moda dünyasına yönelik içerikler üreten Gülşah Sarpoğlu, avatarların gardıroplarına yönelik açıklanan bu öngörüye bire bir şahit oluyor. “Şu anda benim içerik ürettiğim oyunlardaki oyuncuların tüketim alışkanlıklarından yola çıkarak avatarlarına çokça alışveriş yaptıklarını söyleyebilirim. Gerçek hayatta fiyatı çok yüksek olan ürünlerin sanal versiyonlarının daha uygun fiyatlara alıp avatarları üzerinden sahip olmak, birçok kişinin hayatını daha kolay hale getirecek” diyen Sarpoğlu, bu gelişmelerin nedenini ise şöyle açıklıyor: “Gerçek hayatta kaçınılamaz bazı masrafların sanal gerçeklikte var olmaması sebebiyle istenilen kıyafetler, evler, arabalar çok daha erişilebilir hale geliyor. Bu sebeple avatarların daha çok ürüne sahip olması mümkün, ancak harcanan miktar bakımından henüz gerçek hayat harcamalarını geçeceğini düşünmüyorum.”
Sarpoğlu, bir ürün ne kadar farklı platformda olursa bilinirliğinin o kadar arttığını, sanal gerçeklikte insan varlığı git gide artarken bu platformlarda da var olmanın artık markalar için avantajlı bir durum haline geldiğini ifade ediyor.
“İçerik ürettiğim oyunlarda, ben ve birçok yaratıcı, gerçekte var olan içeriklerden ilham alarak üretim yapıyoruz. Oyuncular gerçekte gördükleri kıyafetleri avatarlarına giydirmekten hoşlandığı gibi çoğu zaman trendlerden ve ürünlerden bu sayede haberdar olup kendilerine de alıyorlar” diyen Gülşah Sarpoğlu, şöyle devam ediyor: “Gerçek hayatta popüler olup benzeri sanal gerçeklik oyunları için de yapılmamış bir ürün bulmak oldukça zor. Bu talep, sanal gerçeklikte varlık gösteren hazır giyim markalarının ürünlerine iyi bir görünürlük kazandırıyor.”