Hürriyet Gazetesi 16 Mayıs 2014
Tekstil ve hazır giyim sektöründe 2011'de belirli ürünlerin ithalatına getirilen ek vergilerin ardından yapılan yatırımlarla 154 bini aşkın yeni istihdam yaratıldı. Rakamlar dile getirilen endişelerin aksine ihracatın arttığını ve Türkiye'nin AB pazarındaki konumunu güçlendirdiğini gösteriyor.
Temmuz 2011 ’de tekstil ve hazır giyim ürünlerinin ithalatına getirilen ek vergilerin ardından yatırımlannı hızla artıran tekstil ve hazır giyim üreticilerinin. Aralık 2013 verilerine göre 154 bin yeni istihdam sağladığı ortaya çıktı. Tekstil ve hazır giyim sektörü 918 bini aşan çalışan sayısı ile Türkiye’nin en çok istihdam sağlayan sektörleri arasında yer alıyor. Sektörde sadece ek vergiler sonrasında sağlanan 154 bin kişilik yeni istihdam, tek başına imalat sanayinde 14 farklı işkolunun teker teker sağladığı toplam çalışan sayısından daha fazla olmasıyla da dikkat çekti. Son 3 yılda adeta yepyeni bir sektör yaratacak kadar büyük ek istihdam sağlayan tekstil ve hazır giyim sektörü, bu süreçte ayrıca ithalata olan bağımlılığını da önemli ölçüde azaltmayı başardı. Ekonomi Bakanlığı tarafından uygulamaya konan ek vergi kararı ertesinde sektör adeta yeniden doğdu. İstihdam patlamasının yanı sıra ihracatta da büyük artış sağlayarak, ek vergilerin konulması sürecinde dile getirilen tüm endişeleri boşa çıkarmış oldu.
40 milyar dolardan fazla katkı
Tekstil ve hazır giyim sektöründe, ithalata getirilen ek vergilerin etkisiyle 2011 2013 döneminde 16 milyar TL’nin üzerinde yatırım teşvik belgesi alındı. Ek vergi kararının ertesinde geçen 2.5 yılı aşkın süre içinde ithalatta ciddi bir azalma sağlanırken, tekstil ve hazır giyim sektörü sadece 2013 yılında cari açığın azalmasına 15.3 milyar dolar katkı sağladı. Hemen her yıl dış ticaret dengesinde cari fazla veren sektöru¨n ek vergilerin uygulanmaya başladığı 2011, 2012 ve 2013’te ithalattan daha çok ihracat gerçekleştirerek cari açığın azalmasına sağladığı katkı, toplamda 40 milyar dolan aştı. Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikasının (TTSİS) ek vergi uygulamasının sonuçlarına ilişkin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Ekonomi Bakanlığı verilerine dayanarak yaptığı analize göre, ek vergi karanmn ardından Hazine, fazladan 1.6 milyar dolar ek gümrük vergisi geliri elde etti. Sektör ayrıca sağladığı 154 bin kişilik yeni istihdamla SGK ve Maliye Bakanlığı’na 1 milyar TL’den fazla ek katkı sağladı.
AB' deki konumunu güçlendirdi
Tekstil ve hazır giyim sektörünün ihracatta elde ettiği rakamlar ek vergilerin getirilmesi kararının tartışıldığı süreçte sık sık gündeme getirilen 'ihracatımız düşer’ şeklindeki endişelerin de yersiz olduğunu açıkça ortaya çıkarmış görünüyor. Türk tekstil ve hazırgiyim sektörü AB pazarında 2013 yılındaki yüzde 14’lük pazar payıyla en yakın rakibi Bangladeş'ten yüzde 3. Hindistan'dan yüzde 7 daha fazla pay alarak AB’nin, Çin'den sonra en büyük ikinci tedarikçisi konumunu pekiştirdi. Yeni yatırımlar ve pazar çeşitlendirmesi ile birlikte ek vergi ertesinde ihracat düşmediği gibi, Türkiye dünya ve AB pazarındaki konumunu da güçlendirdi.
Ek vergi kararının hedefleri
- Haksız ithalatın engellenerek tekstil ve hazır giyimde entegre üretim yapısının ve milyarlarca dolarlık yatırımların korunması.
- Tekstil ve hazır giyim sektöründe istihdamın artırılması.
- Tekstil ve hazır giyim sektöründe ithalat bağımlılığının azaltılması.
- Cari açığın azaltılması.
Ek vergi kararının 3 yıllık başarısı
Son 3 yılda alman yatırım teşvik belgesi
16 milyar TL
Fazladan gümrük vergisi geliri
1.6 milyar dolar
Cari açığın azalmasına sağlanan katkı
40.8 milyar dolar
Sektörde sağlanan yeni istihdam
154 bin
Yeni istihdamla SGK’ya sağlanan ek katkı
1 milyar TL
Sektörden Görüşler
Haksız rekabetin önu¨ne geçti
AHMET ÖKSÜZ (KİPAŞ Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili):
Tekstil ve hazır giyimde ek vergiler öncesinde ithalatta son dönemde artış yaşanıyordu. Mütekabiliyet esasına göre uygulamaya konulan ek vergilerle birlikte ithalatta beklendiği gibi bir gerileme görülürken, ihracatta da artış sağlandı. Sektörde yaşanan haksız rekabetin önüne geçilmiş oldu. Bunun da istihdam artışı olarak faydasını gördük. Yerli markalar Türkiye'de üretime yöneldiler. Bu da markalaşmayı olumlu etkileyecek.
Ek vergide denge önemli
YAŞAR KÜÇÜKÇALIK (Türkiye Ev Tekstili Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TETSİAD) Başkanı:
Ek vergi konusu dengeli ve mantıklı yürütüldüğünde sektöre çok büyük katkılar sağlayacak önemli bir uygulama. Şu ana kadar elde edilen sonuçlar, uygulamanın son derece başarılı olduğunu gösteriyor. Bugün Denizli, Adana, Bursa gibi birçok ilimizde tezgahlarımızın yeniden canlandığını, istihdamın arttığını görüyoruz. Korumacı bir yapı değil, rekiplerimizle aynı kulvarda olabileceğimiz destekler istiyoruz.
Ek vergi yatırımları tetikledi
ALİ OSMANKİLİTCİOĞLU (Altınyıldız Tekstil ve Konfeksiyon Dış İlişkiler Koordinatörü):
Ek vergiler yatırımların önünü açtı. Daha önce yılda 500’ü geçmeyen ve alınan teşvik belgeleri içinde yüzde 10 seviyelerinde olan yatırımlar, 2012 yılında 665’e, 2013 yılında ise 737'ye çıkarak yüzde 15 seviyelerine yükseldi. 2023 hedefleri için sektörde yılda 1000 adetten fazla yatırım teşviğl almalı ve yatırımlar içindeki payımızı adet bazında yüzde 20'lere çıkarmalıyız.
Kaliteli hızlı ve esnek üretim
2008 krizine büyük stoklarla yakalanan birçok alım grubu yaşadıkları kayıplar ertesinde ürün tedarik stratejilerinde önemli değişikliklere giderek, sadece fiyatı baz almadan, düşük adet ve kısa terminlerde ürün tedarik edebilecekleri üreticilerle de çalışmaya başlamışlardır.
Ek vergi kararı ertesinde haksız ithalatın engellemesiyle önemli bir yatırım hamlesi gerçekleştiren Türkiye, entegre üretim yapısı, verimlilik artışı ve ürün çeşitliliği ile önemli bir rekabet avantajı elde etmiş durumda. AB pazarına olan yakınlığını oldukça etkin şekilde kullanan Türk tekstil ve hazır giyim sektörü yüksek kalite, hızlı ve esnek üretim modeliyle birçok global marka için vazgeçilmez bir tedarikçi olmayı başardı.
İthalata olan bağımlılık azaldı
Ek vergi kararının en önemli etkilerinden biri de ithalatta görüldü. Ek vergi kararı öncesinde Ağustos 2010 - Temmuz 2011 döneminde yıllık bazda tekstilde yüzde 26, hazır giyimde ise yüzde 46’lık bir artış gösteren sektör ithalatı, karar ertesinde yüzde 20 oranında azalarak 14.2 milyar dolardan, 11.3 milyar dolara geriledi. Ek vergi kararı alınmamış ve ithalat aynı hızla artmaya devam etmiş olsaydı, Türkiye’nin 2 yıllık dönem ertesinde gerçekleştireceği tekstil ve hazır giyim ithalatı yıllık 24 milyar doların üzerine çıkabilecekti. Alınan karar ertesinde Ağustos 2012 - Temmuz 2013 döneminde sadece 12 milyar dolarlık ithalat geçekleştirilerek büyük bir kazanım elde edilmiştir. Sektörümüz ve perakendecilerimiz bu dönemde ithal ürünler yerine yerli sanayicimiz ve kendi işçilerimiz tarafından üretilen ve ülkemize büyük katma değer yaratan kalitesi ispatlanmış yerli ürünleri kullanmışlardır.