Tekstil sektörünün başarısı, yükselen bir grafik izlemeye devam ediyor. Son iki yıldır ihracat rekorları kırılan sektörde şirketler de ayrı ayrı başarı hikâyeleri yazıyor. Türkiye’nin en büyükleri arasında artık çok daha fazla tekstil ve hazır giyim firması var. Bu yıl hem İSO 500 hem de İSO İkinci 500 listesine tekstil ve hazır giyim sektörü damgasını vurdu. İSO 500 listesine giren şirket sayısı, 54’ten 60’a çıktı, listeye 14 yeni şirket girdi. İSO ikinci 500’de ise 99 firmayla tekstil, gıdadan sonra listeye en fazla şirketin katıldığı ikinci sektör oldu.

Pandeminin damga vurduğu iki yılın ardından 2021 yılında artık ekonominin çarkları çok daha hızlı dönmeye başladı. Ancak pandemi sonrasında tüketici alışkanlıklarından dünya tedarik zincirine kadar, hemen her şey değişti. Bu değişimin kazananı ise tekstil ve hazır giyim sektörü oldu. Özellikle tedarik zincirindeki değişim Türk tekstil sanayinde kaldıraç görevi gördü ve ihracat rakamlarında rekor artış sağlandı.

Bu ivmeye paralel olarak tekstil ve hazır giyim sektörünün ağırlığı Türkiye’nin en büyük şirketlerinin yer aldığı İSO 500’de de arttı. İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO), “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2021 Araştırması”na her iki sektörden giren şirket sayısı 54’ten 60’a çıktı. Bu yıl 14 yeni şirket girdiği listede, 47 tekstil ve 13 hazır giyim şirketi yer aldı. İS0 500’den kısa süre sonra açıklanan İSO İkinci 500 listesine de tekstil ve hazır giyim sektörleri damga vurdu. Listede her iki sektörden toplam 99 firma yer aldı. Tekstil, gıdanın ardından İSO İkinci 500’e en fazla şirket gönderen sektör oldu.

Türkiye, pandemi sonrası en hızlı toplanan ülkelerden
Şimdi her iki listeye de yakından bakalım… İstanbul Sanayi Odası tarafından hazırlanan her iki liste de Türkiye’nin ekonomisi, sanayisi ve ekonomide değişen dengeler konusunda önemli ipuçları veriyor. Türkiye’nin ekonomisine yön veren şirketlerin yer aldığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”, 1968 yılından beri her yıl yayınlanıyor.

Pandeminin en ağır geçen ilk yılı 2020’de, dünyada birçok endüstride üretim önemli ölçüde geriledi. Enerji kullanımı ve lojistik durdu, tedarik sorunları had safhaya çıktı. Bu süreç büyüme rakamlarını önemli oranda etkiledi ve dünya ekonomisi yüzde 3,1 daraldı. Ancak karantinaların kalktığı ve ekonominin çarklarının yeniden dönmeye başladığı 2021 yılında, dünya ekonomisi hızla toparlandı ve yüzde 6,1 büyüdü. Türkiye ekonomisi ise dünya genelinin çok üzerinde gerçekleşen yüzde 11’lik bir büyümeyle 2021 yılında son 10 yılın en güçlü performansını sergiledi. Bu büyüme rakamları İSO 500’e de yansıdı.

İSO 500’de 47 tekstil, 13 hazır giyim firması var
İSO 500’de üretimden satışlar geçen yıl yüzde 73,8 artışla, 2 trilyon TL’yi aştı. 2021 yılında ihracat yüzde 33,9 artışla 85,8 milyar dolara ulaştı. Şirketlerin faaliyet kârı ise aynı dönemde yüzde 139 artışla, 342 milyar TL’ye yükseldi. İSO’nun paylaştığı verilere göre; 2020 yılının şampiyonu Tüpraş ve ikinci sıradaki Ford, 2021 listesinde de yerlerini korumayı başardı. Üçüncü sıraya Star Refineri geldi. Bir önceki yıl listenin dördüncü sırasında yer alan Toyota da 2021 yılında yerini korumaya devam etti.

Tekstil sektörüne baktığımızda ise; pandeminin etkilerinin en yoğun şekilde yaşandığı 2020 yılı hariç, son 5 yılda İSO ilk 500’deki sayıları her yıl artmaya devam eden tekstil ve hazır giyim firmalarının yükselişi 2021 yılında da gözlendi. Dünyada değişen tedarik zincirine bağlı olarak bu iki sektör çok daha fazla ön plana çıktı ve İSO ilk 500 listesine giren şirket sayısı 2021 yılında 54 iken sayı bu yıl 60’a çıktı.

60 şirketin ihracatı 4,3 milyar dolar
Üretimden satışlarını yüzde 87 oranında artırarak 103 milyar TL’ye çıkaran her iki sektörden 60 şirketin ihracatı ise 4,3 milyar dolara yükseldi. Bir önceki dönem listeye giren 54 tekstil ve hazır giyim firmasının üretimden satışları 55 milyar TL, ihracatı ise 3,6 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Böylece her iki sektörün İSO 500’ün 2 trilyon TL’lik toplam üretimden satışlar içindeki payı yüzde 4,6’dan yüzde 5’e çıktı.

Listeye üst sıralardan girdiler
İSO 500 2021 listesindeki tekstil ve hazır giyim firmalarının sıralamasına baktığımızda ise en üst sırayı Gülsan Holding bünyesinde faaliyet gösteren Gülsan Sentetik Dokuma yer aldı. İSO 500 listesinde 79’uncu sırada yer alan Gaziantep merkezli şirketin, üretimden satışları yaklaşık 4,9 milyar TL olarak gerçekleşti. Dokuma ve tufting halı üreticilerine hizmet veren Gülsan, yılda 110 bin tonluk iplik üretim kapasitesiyle sektöründe dünyanın en büyük üreticisi konumunda bulunuyor. Gülsan’ın listede 82’nci sırada yer alan Kipaş Mensucat takip etti. Son dönemde yaptığı yatırımlarla gündeme gelen Kipaş, 2021’in tamamında 4 milyar 640 milyon TL üretimden satış geliri elde etti ve 139 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Kipaş’ı, 4 milyar 304 milyon TL üretimden satışlarıyla 10 sıra yükselen ve bu yılki listede 92’nci sırada yer alan Sanko Tekstil ve 3,9 milyar üretimden satışlarla 105’inci sıradaki Merinos takip etti. 3 milyar üretimle 146’ıncı sıradaki Kordsa, 2,8 milyar TL ile 160’ıncı sıradaki Şirikçioğlu, 2,5 milyar TL ile 182’nci sıradaki Karafiber Tekstil ve 2,44 milyar TL ile de 187’inci sıradaki Melike Tekstil, İSO 500’de yer alan ilk 10 tekstil firmasını oluşturdu.

İSO 500’ün lider şehri Gaziantep
İSO ilk 500 listesinde, tekstil firmalarının yanı sıra önemli hazır giyim firmaları da yer aldı. Giyim kategorisinde ise 189’uncu sırayı elde eden Almaxtex Tekstil, üretimden satışlarda 2,4 milyar TL’lik bir rakama sahip olurken onu 1,75 milyar TL ile Şık Makas (282) ve 1,7 milyar TL ile Hugo Boss (288) izledi. Türkiye’nin en büyüklerinin listesi İSO 500’de Zorluteks Tekstil 248’inci sırada, Çalık Denim Tekstil 262’nci sırada, Sun Tekstil 312’nci sırada, Dinarsu 316’ıncı sırada, Bossa Ticaret ve Sanayi 366’ıncı sırada yer aldı. Her iki sektörden de İSO 500’e en fazla katılım Gaziantep’ten gerçekleşti. Listeye giren 60 hazır giyim ve tekstil şirketinin 17 tanesi Gaziantep merkezli. Lider Gaziantep’i 11 firma ile İstanbul, 9 firma ile Kahramanmaraş, 4’er şirketle Adana ve Bursa, 3 şirketle Kayseri ve 2 şirketle de Malatya takip etti.

Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası’na üye firmalardan Sasa (20), Aksa (42), Kordsa (146), Yataş (232), Dinarsu (316), Bossa (366), Kasar ve Dual (467), İşbir (490) İSO 500’e girdi.

İSO İkinci 500’ün üretimden net satışı 339,2 milyar TL
Mayıs ayında açıklanan “İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2021” araştırmasının ardından Temmuz ayında da daha çok KOBİ niteliğindeki kuruluşları kapsayan “İSO Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2021” araştırmasının sonuçlarını açıklandı. Türkiye ekonomisinin önemli oyuncuları olan KOBİ’lerin ekonomideki gücünün yansıması olan İSO İkinci 500’ün 2021’deki üretimden net satışları yüzde 77,5 artarak 191,1 milyar TL’den 339,2 milyar TL’ye yükseldi. Üretimden net satışlar baz alınarak yapılan İSO İkinci 500’ün 2021 yılı sıralamasına bakıldığında; Ege Seramik 980,1 milyon TL ile ilk sırayı aldı. Ege Seramik’i, 979,8 milyon TL ile Kozlu Gıda takip etti, Kangal Termik Santral 979,7 milyon TL ile üçüncü sırada yer aldı.

99 tekstil firmasının 31’i İstanbul’dan
Pandemi döneminde ve sonrasındaki tedarik zincirindeki değişim, İSO İkinci 500’de de etkisini gösterdi. İSO ilk 500’deki payını artıran tekstil ve hazır giyim sektörleri, İkinci 500’de de artan firma sayısıyla dikkat çekti. Her iki sektörden listeye toplam 99 şirket girdi ve listenin yaklaşık beşte birini tekstil sektörü oluşturdu. Her iki sektörden listede yer alan 99 şirketin üretimden satışları yüzde 59’luk artışla 36,4 milyar TL’den 57,9 milyar TL’ye çıktı. Tekstil sektörü, gıda sektörünün ardından İSO İkinci 500’e en fazla şirketin katıldığı sektör oldu. Listede yer alan şirketlerin 81 tanesi tekstil sektöründe faaliyet gösterirken kalan 18’i de hazır giyim sektöründe yer alıyor. Araştırmada yer alan bilgilere göre tekstil sektöründe faaliyet gösteren ve listeye giren 81 şirketin 8’i ismini açıklamazken, ismini açıklayan 73 şirketin üretimden satışları 46,2 milyar TL, net satışları ise 51,2 milyar TL olarak gerçekleşti. Bir önceki dönem tekstil sektöründen listeye giren şirket sayısı 86, bu şirketlerin üretimden satışları da 28 milyar TL idi. İSO İkinci 500 araştırmasına en fazla şirket gönderen il İstanbul oldu. Listeye giren 99 şirketin 31’i İstanbul merkezli olurken, İstanbul’u 23 şirketle Gaziantep ve 12 şirketle Kahramanmaraş takip etti.

Empera Halı listeye ikinci olarak girdi
Empera Halı, 2021 İSO İkinci 500 listesinde tekstil sektörünü temsilen ikinci sırada yer aldı. Listeye bu yıl ilk kez giren ve 11’inci sırada yer alan Gaziantep merkezli şirketin üretimden satışları 968 milyon TL, ihracatı ise 103 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yine tekstil sektörü baz alındığında İstanbul merkezli Telateks Tekstil, üçüncü sırayı elde etti. Genel sıralamada 17’nci sırada yer alan Telateks’in üretimden satışları, 961 milyon TL oldu. Telateks’i 941 milyon TL üretimden satışlar ile Bursa merkezli Özdilek Tekstil (29), 940 milyon TL satış ile Beşler Tekstil (30), 930 milyon TL ile İstanbul merkezli Aydın Mensucat (37), 876 milyon TL ile Denizli merkezli Gamateks Tekstil (71) ve 864 milyon TL ile Oğuz Tekstil (80) izledi.

İSO İkinci 500 listesinde Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası üyesi Coats (Türkiye) İplik Sanayii A.Ş. 204’üncü sırada, Karsu Tekstil 335’inci sırada ve Kilim Grubu Kartaltepe Mensucat 439’uncu sırada yer aldı.

18 hazır giyim firması İSO İkinci 500’de
2021 İSO İkinci 500 listesinde yer alan 18 hazır giyim firmasının, ismini açıklamayan bir şirket hariç, üretimden toplam satışları 11,8 milyar TL olarak açıklandı. Hazır giyim sektöründe de listeye en fazla şirket gönderen şehir İstanbul oldu. İstanbul merkezli 14 firma listede yer aldı. Şirketlerin sıralamalarına baktığımızda ise; hazır giyim sektöründe İSO İkinci 500’de 962 milyon TL’lik üretimden satışlarıyla İstanbul Merkezli Aster Tekstil ilk sırada yer aldı. Şirket genel sıralamada bir önceki döneme göre 36 sıra yükselerek 52’nci sıradan 16’ıncı sıraya çıktı. 931 milyon TL üretimden satışlarla 36’ıncı sırada yer alan Erak Giyim’i, 889 milyon TL üretimden satışlar ile Özak Tekstil (60) , 881 milyon TL ile Hayri Uğur Tekstil (66) ve 806 milyon TL ile Eroğlu Giyim (118) takip etti.